Trường THPT Chuyên - Đại học Vinh - 50 năm xây dựng và phát triển

Tháng 10 năm 1966, theo quyết định của Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, lớp Chuyên Toán đặc biệt đầu tiên gồm 36 học sinh (tiền thân của Trường THPT Chuyên - Đại học Vinh ngày nay) được long trọng khai giảng trên mảnh đất sơ tán Yên Dạ của xã miền núi Thạch Bình – huyện Thạch Thành – tỉnh Thanh Hóa.

Trải qua 50 năm xây dựng và phát triển, các thế hệ thầy trò dưới mái trường này đã khẳng định sức bật, sự vươn lên mạnh mẽ của một Trường Chuyên nằm trong lòng Trường Đại học Vinh – một trong những Trường Đại học trọng điểm Quốc gia, luôn có những thành tích tốt trong công tác đào tạo, bồi dưỡng học sinh giỏi cho đất nước.

Thuở ban đầu khi mới được thành lập, thầy trò đã phải đối mặt với không ít khó khăn. Cơ sở vật chất còn thiếu, đội ngũ giáo viên chưa đủ mạnh, khuôn viên trường lớp, sân bãi còn ngổn ngang, bề bộn… Tuy nhiên, với ý chí quyết tâm cao độ, Ban Giám hiệu và tập thể sư phạm Nhà trường đã không ngừng nỗ lực cố gắng, quyết tâm phấn đấu vươn lên. 

Sau Hiệp định Paris lịch sử, đến năm học 1973 – 1974, cùng với Trường Đại học sư phạm Vinh, Khối Toán đặc biệt chuyển về Thành phố Vinh trong cảnh hoang tàn đổ nát của nhiều năm chiến tranh...

Cuộc hành trình 50 năm qua của Trường THPT Chuyên – Đại học Vinh đầy khó khăn gian khổ, nhưng thấm đượm nghĩa tình. Biết  bao cán bộ, giáo viên và học sinh đã dày công xây dựng nên truyền thống vẻ vang của Trường, đặc biệt là những thầy cô giáo của các thế hệ tiếp bước nhau đã có những đóng góp to lớn gieo mầm, vun trồng những tài năng Toán học cho đất nước.

Cùng với đội ngũ giảng dạy, các thầy Phụ trách, Hiệu trưởng Nhà trường qua các thời kỳ đã dốc tâm huyết, tài năng lãnh đạo Trường vượt qua mọi thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao là ươm những mầm xanh khoa học cho sự nhiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, đó là thầy giáo Vũ Thế Hưu (Phụ trách Khối 1966 – 1970), thầy giáo Nguyễn Văn Bàng (Phụ trách Khối từ 1970 đến 1975), thầy giáo Nguyễn Đinh Nhân (Chủ nhiệm Khối Chuyên Toán từ 1975 đến 1986), GS.TS Đào Tam (Chủ nhiệm Khối Chuyên Toán từ 1986 đến 1993), thầy giáo Nguyễn Quang Vinh (Chủ nhiệm Khối THPT Chuyên Toán –Tin từ 1993 đến 1998),  TS  Mai  Văn Tư  (Chủ nhiệm Khối từ 1998 đến 2011) và GVC.TS Nguyễn Văn Thuận (Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên – Đại học Vinh từ năm 2011 đến nay).

Hiện nay, Nhà trường có 40 phòng học đảm bảo đầy đủ cho toàn Trường học văn hóa và bồi dưỡng chuyên sâu, 2 phòng Tin học, 3 phòng thí nghiệm Lý, Hoá, Sinh, 2 phòng học nghe nói Tiếng Anh, 2 phòng học lớn lắp đặt các thiết bị dạy học hiện đại. Quy mô đào tạo ngày càng mở rộng. Từ một lớp chuyên Toán, đến năm 2016 Nhà trường đã có 6 hệ Chuyên: Toán học, Tin học, Vật lý, Hóa học, Tiếng Anh và Sinh học. Khởi đầu chỉ mới một lớp chuyên Toán đặc biệt gồm 36 học sinh, hiện nay hàng năm Trường đào tạo gần 1.500 học sinh.

Từ khi thành lập đến nay, Trường đã đào tạo trên 10.000 học sinh tốt nghiệp THPT, phần lớn trong số đó đã tiếp tục học lên và nhiều người đã trở thành những nhà khoa học, những nhà kinh tế giỏi, những cán bộ quản lí xuất sắc, những chuyên viên giỏi của các Trường Đại học, các Viện nghiên cứu, các cơ quan nhà nước. Hàng trăm học sinh của Trường trên mọi miền đất nước đã bảo vệ thành công luận án Tiến sỹ. Trong số đó nhiều người được Nhà nước phong học hàm Giáo sư, Phó Giáo sư. 

Bên cạnh đó chất lượng bồi dưỡng học sinh có năng khiếu cũng được quan tâm đặc biệt. Đến nay, toàn Trường đã có hàng trăm học sinh giỏi cấp Tỉnh, trên 150 học sinh giỏi Quốc gia, nhiều học sinh đạt giải Báo Toán học và Tuổi trẻ, Vật lí và Tuổi trẻ, đặc biệt có 12 học sinh đạt giải Toán Quốc tế (IMO) và khu vực Châu Á Thái Bình Dương (APMO). Đó là các em Lê Ngọc Chuyên (IMO 1976), Nguyễn Tuấn Hùng (IMO 1978), Nguyễn Trí Dũng (APMO 1997), Nguyễn Xuân Tương (APMO 1998), Ngô Anh Tuấn (APMO 1999), Trần Đức Sơn (APMO 2000), Phan Đăng Khoa (APMO 2001), Mai Thanh Hoàng (IMO 2002), Phạm Thái Khánh Hiệp (IMO 2002), Lê Hồng Quý (IMO 2006), Dương Trọng Hoàng (IMO 2008) và Đinh Lê Công (IMO 2013).

Một trong đó nhân tố đầu tiên và quyết định đối với sự phát triển của Trường THPT Chuyên – Đại học Vinh là sự nỗ lực phấn đấu liên tục của đội ngũ giáo viên trong Nhà trường - những nhà giáo giàu tài năng, trí tuệ và tâm huyết ngày đêm cống hiến trái tim và nghị lực, nhiệt tình và tri thức cho sự nghiệp chăm sóc, đào tạo những mầm tài năng khoa học cho Tổ quốc. Đó là kết quả của tinh thần đoàn kết nhất trí, của sự đồng tâm hiệp lực, ra sức giáo dục bồi d­ưỡng thế hệ trẻ không biết mệt mỏi của đội ngũ cán bộ, giáo viên, công chức trong Nhà trường. Nhiều thầy giáo, cô giáo là những tấm gư­ơng sáng say mê khoa học, có quyết tâm cao trong việc không ngừng nâng cao trình độ học vấn, tay nghề, chuyên môn nghiệp vụ, tài năng sư­ phạm của mình. Những thầy, cô giáo lớn tuổi thì tâm huyết, mẫu mực; những thầy cô giáo trẻ thì nhiệt tình, hăng say, giàu hoài bão, khát vọng v­ươn lên làm gư­ơng cho học sinh noi theo. Chân lý “Thầy nào, Trò nấy” đư­ợc thể hiện đậm nét trong kết quả đào tạo của Trường trong nhiều thập kỷ qua. Một nhân tố vô cùng quan trọng khác th­ường xuyên tác động đối với học sinh là các em ý thức đ­ược niềm vinh dự khi bản mình đ­ược học tập rèn luyện trong một môi trường “Chuyên”. Nhà trư­ờng có một Trung tâm thư­ viện rất lớn, tạo điều kiện rất thuận lợi cho các em có đủ tài liệu, sách giáo khoa, sách tham khảo để học tập và nghiên cứu. Qua thầy, qua sách, qua mạng Internet các em thường xuyên đư­ợc tiếp xúc với những tri thức khoa học mới mẻ, ph­ương pháp học tập, nghiên cứu tiên tiến, hiện đại. Hàng ngày các em đư­ợc tiếp xúc với một lượng thông tin dồi dào, phong phú. 

Trong hoạt động nội khóa, ngoại khóa, học bồi dư­ỡng, thực hành, thí nghiệm, các thầy cô giáo luôn chú ý bồi dư­ỡng cho các em động cơ học tập đúng đắn, phư­ơng pháp học tập khoa học, lòng say mê học tập, tìm tòi, sáng tạo, khát vọng chiếm lĩnh tri thức giàu có của dân tộc và nhân loại; tích cực chuẩn bị hành trang tri thức, bản lĩnh, nhân cách làm ng­ười cho các em sao cho phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế. Vào học ở Trường THPT Chuyên - Đại học Vinh các em trưởng thành rất nhanh trong môi trư­ờng học tập tốt, lớn lên qua trang sách, trang đời. Ngoài 6 môn Toán học, Tin học, Vật lý, Hóa, học Tiếng Anh và Sinh học là những môn Chuyên, các em còn đ­ược học tập một cách bài bản, nghiêm túc tất cả các môn học khác trong nhà tr­ường trung học. Các em được trang bị đầy đủ tri thức kỷ năng để dự thi Học sinh giỏi Quốc gia, Quốc tế, thi vào nhiều Tr­ường Đại học có uy tín theo thiên h­ướng, sở thích, sở tr­ường của từng em. Có thể nói học sinh Trường THPT Chuyên – Đại học Vinh đư­ợc tiếp nhận sâu sắc một hệ thống kiến thức khá hài hòa, cân đối chứ không thiên lệch hay bị cắt xén. 

Tất cả những nhân tố trên đây đã hình thành ở các em những tố chất, phẩm chất tốt đẹp, giúp các em sớm định hư­ớng đ­ược đư­ờng đi trong t­ương lai của mình. Các em sớm thích nghi, hòa nhập đư­ợc với môi trường cuộc sống hiện đại, mỗi con ng­ười phải tự khẳng định mình tr­ước xã hội, trư­ớc cuộc đời. Đó là một môi trư­ờng phức tạp, đầy thử thách, đầy tính cạnh tranh, ai cũng phải vư­ơn lên v­ượt mình để chủ động đón nhận những thử thách mới.

Do những đóng góp to lớn của nhiều thế hệ thầy trò trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo, Trường THPT chuyên - Đại học Vinh đã được tặng nhiều Bằng khen của UBND tỉnh Nghệ An, của Tổng liên đoàn lao động Việt Nam, Bằng khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo, của Thủ tướng Chính phủ về thành tích xuất sắc trong công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, bồi dưỡng học sinh giỏi. Trường THPT Chuyên Đại học Vinh cũng đã vinh dự được Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tặng Huân chương Lao động hạng Ba.

Qua 50 năm xây dựng và phát triển, tập thể các cán bộ, giáo viên của Trường THPT Chuyên - Đại học Vinh đã có nhiều đóng góp trong sự nghiệp nghiên cứu khoa học cơ bản và khoa học ứng dụng. Nhiều công trình nghiên cứu của cán bộ đã được đăng ở các tạp chí khoa học có uy tín trong và ngoài nước. Các thầy cô giáo Trường còn tham gia viết sách giáo khoa, các tài liệu tham khảo, các chuyên đề bồi dưỡng học sinh giỏi. Hiện nay đơn vị có 67 cán bộ, trong đó có 7 tiến sỹ,  6 GVC, 40 thạc sỹ, số còn lại đều có trình độ cử nhân sư phạm hệ chính quy và 3 cán bộ hành chính.

Từ ngày thành lập tới nay, vư­ợt qua bao khó khăn thử thách, Trường THPT Chuyên – Đại học Vinh luôn được các thế hệ lãnh đạo Trường Đại học Vinh dành mọi sự ­ưu ái, giúp đỡ hết sức nhiệt tình, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của mình đối với sự nghiệp chăm lo, nuôi dư­ỡng những mầm tài năng cho quê hương, đất nước.

Các Phòng ban chức năng, Tổ chức trong Tr­ường đã tạo điều kiện thuận lợi nhất về con ng­ười, về cơ sở vật chất, về trang thiết bị, về sách vở tài liệu... cho thầy, trò nghiên cứu, học tập.

Là nơi ­ươm mầm, nuôi d­ưỡng, phát triển tài năng Toán học, Vật Lý, Tin học, Hóa học, Ngoại ngữ, Sinh học của nhiều tỉnh phía Bắc miền Trung, Trường THPT Chuyên - Đại học Vinh không ngừng phấn đấu để lớn mạnh và đã gặt hái đ­ược rất nhiều thành quả tốt đẹp, xứng đáng với niềm tin yêu của toàn Trư­ờng, của phụ huynh gần xa và của tất cả các em học sinh thân yêu.

Năm học 2016 - 2017 này, Trường THPT Chuyên – Đại học Vinh bước vào tuổi 50. Với chủ đề trọng tâm: "Đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của ngành Giáo dục – Đào tạo, thầy trò Nhà trường quyết tâm vượt qua thử thách, hoàn thành tốt những nhiệm vụ chính sau: 

- Kiên định với mục tiêu giáo dục toàn diện. Mỗi học sinh cần có nền tảng kiến thức cơ bản, vững chắc về các lĩnh vực khoa học xã hội, khoa học tự nhiên; tích cực tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ, các hoạt động xã hội; rèn luyện kỹ năng sống; có thái độ đúng đắn trước các vấn đề của cuộc sống; chống lại các hiện tượng tiêu cực; chống các biểu hiện ăn chơi, đua đòi, hưởng thụ. 
- Tiếp tục chú trọng các mục tiêu về chuyên môn, nâng cao hơn nữa thành tích học sinh giỏi trên nền giáo dục toàn diện; tập trung giáo dục mũi nhọn, phấn đấu có nhiều học sinh đạt giải cao trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, phấn đấu có học sinh giỏi Khu vực và quốc tế. Tiếp tục giữ vững và nâng cao tỉ lệ học sinh vào các Trường Đại học có uy tín, có nhiều học sinh đạt điểm cao, đỗ thủ khoa. 

- Mỗi thầy giáo, cô giáo cần tiếp tục tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, hiểu biết pháp luật. Khai thác và sử dụng có hiệu quả các thiết bị dạy học; tích cực cải tiến nội dung, phương pháp giảng dạy; chú trọng việc tổ chức hướng dẫn học sinh tập dượt nghiên cứu khoa học. Các Tổ chuyên môn tập trung xây dựng chương trình khung cho toàn cấp học phù hợp với từng khối lớp. 

- Tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động dạy và học; nâng cao hiệu quả tự học, tự bồi dưỡng cho cả thầy và trò. 

- Triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” nhằm tạo một bước đột phá trong giáo dục toàn diện, rèn luyện kỹ năng sống, tổ chức hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh cho học sinh.

- Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, thầy trò Trường THPT Chuyên – Đại học Vinh vẫn quyết tâm ra sức thi đua dạy tốt - học tốt, xứng đáng với lòng tin yêu của phụ huynh, học sinh. Trường THPT Chuyên – Đại học Vinh sẽ mãi mãi là nơi ươm mầm tài năng cho quê hương, đất nước.